Δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις στα αρχαία ελληνικά

Στις παρακάτω υπερσυνδέσεις θα βρείτε υλικό για τις ειδικές, ενδοιαστικές, πλάγιες ερωτηματικές και ονοματικές αναφορικές προτάσεις.
Σε πρώτη φάση θα εργαστείτε σε ομάδες 3 ατόμων πάνω στο Φύλλο εργασίας ονοματικές προτάσεις, ενώ επιπλέον υλικό θα βρείτε στη Γραμματική (για την κλίση των ρημάτων) και στο Συντακτικό (κυρίως τις σελίδες 66-67, 145-151 και 165-167).
  Καλό είναι νωρίτερα στο σπίτι να έχετε ξαναθυμηθεί τη θεωρία για τις ίδιες δευτερεύουσες προτάσεις στα νέα ελληνικά. Δείτε εδώ σχετικά μαθήματα.
  Σε  δεύτερη φάση θα ανατρέξετε στα αρχαία κείμενα που έχετε μέχρι τώρα διδαχθεί και θα προσπαθήσετε να αναγνωρίσετε μέσα σ' αυτά τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις που υπάρχουν εκεί.

Τα είδη του "αν" στα αρχαία ελληνικά

Τα είδη του μορίου στα αρχαία ελληνικά

9. Οι νόμοι επισκέπτονται τον Σωκράτη στη φυλακή

Αφού διαβάσετε τη μετάφραση κάνοντας κλικ εδώ, απαντήστε προφορικά στα παρακάτω ζητούμενα :
1. Ποιοι υποτίθεται επισκέπτονται στη φυλακή το Σωκράτη και τους μαθητές του;
2. Ποιο ερώτημα θέτουν οι νόμοι και οι δημόσιες αρχές στο Σωκράτη;
3. Ποιες θα είναι οι συνέπειες της δραπέτευσης του Σωκράτη σύμφωνα με τους προσωποποιημένους νόμους;
4. Ποια απάντηση θα μπορούσε να δώσει ο Σωκράτης στους νόμους, αλλά δεν το κάνει, επειδή τη θεωρεί ανήθικη;
5. Προσπαθήστε να αναπτύξετε με δικά σας λόγια το συλλογισμό - επιχείρημα του Σωκράτη.
Αν ο Σωκράτης δραπετεύσει από τη φυλακή, θα αποδείξει ότι .......
Αν σε μια πολιτεία οι πολίτες δεν σέβονται τις δικαστικές αποφάσεις, τότε .....
Άρα ...............................................................................................................

Χωρισμός του κειμένου σε προτάσεις
1. Εἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν ἐλθόντες οἱ νόμοι καὶ τὸ κοινὸν τῆς πόλεως ἐπιστάντες ἔροιντο·
2. εἴθ’ ὅπως δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο
3. Εἰπέ μοι, ὦ Σώκρατες
4. τὶ ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν;
5. Ἄλλο τι (διανοῇ ποιεῖν);
6. ἤ τούτῳ τῷ ἔργῳ  διανοῇ ἀπολέσαι ἡμᾶς τούς τε νόμους καὶ σύμπασαν τὴν πόλιν τὸ σὸν μέρος;
7. ᾧ ἐπιχειρεῖς 
8. Ἤ δοκεῖ σοι οἷόν τε (εἶναι) εἶναι ἔτι ἐκείνην τὴν πόλιν καὶ μὴ ἀνατετράφθαι,
9.  ἐν ᾗ ἄν αἱ γενόμεναι δίκαι μηδὲν ἰσχύωσιν
10. ἀλλὰ ὑπὸ τῶν ἰδιωτῶν ἄκυροί τε γίγνωνται καὶ διαφθείρωνται;
11. Τί ἐροῦμεν, ὦ Κρίτων, πρὸς ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα;
12. Πολλὰ γὰρ ἄν τις ἔχοι εἰπεῖν, ἄλλως τε καὶ ῥήτωρ,  ὑπὲρ τούτου τοῦ νόμου ἀπολλυμένου
13. ὅς τὰς δίκας τὰς δικασθείσας προστάτει κυρίας εἶναι.
14. Ἤ ἐροῦμεν πρὸς αὐτοὺς
15.  ὅτι «Ἠδίκει γὰρ ἡμᾶς ἡ πόλις καὶ οὐκ ὀρθῶς τὴν δίκην ἔκρινεν;»
16. Ταῦτα ἤ τι ἐροῦμεν;

Δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις

Μάθημα σε διαδραστικό πίνακα για τις δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις
Διαδραστικές ασκήσεις στις ελεύθερες και επιθετικές αναφορικές προτάσεις
Διαδραστικές ασκήσεις στις ονοματικές και επιρρηματικές αναφορικές προτάσεις
Διαδραστικές ασκήσεις στις προσδιοριστικές και προσθετικές αναφορικές προτάσεις
Διαδραστικές ασκήσεις για το συντακτικό ρόλο των αναφορικών προτάσεων
Παραδείγματα για τις προσδιοριστικές αναφορικές
Παραδείγματα για τις προσθετικές αναφορικές
Παραδείγματα για τις ελεύθερες αναφορικές

Αναφορικές προτάσεις

Ενότητα 11η - Ραψωδία ζ στίχοι 139-259

Φύλλο εργασίας 12 (Ραψωδία ζ, στίχοι 139-259)
Φύλλο εργασίας 13 (Ραψωδίες η,θ,ι 1-239 - περιληπτικά)

Οδυσσέας - Ναυσικά. Του μαθητή Γιάννη Γαλίτη

Β΄ Επεισόδιο (σκηνή 4η - στίχοι 942-1139)

Φύλλο εργασίας 10
Απαντήσεις στο φύλλο εργασίας 10

Οι τρόποι πειθούς (Μάθημα για τη Γ΄ Λυκείου)

Η ικεσία της Ελένης προς τη
Θεονόη

Η Θεονόη συντετριμμένη δηλώνει ότι δεν θα αποκαλύψει
 την άφιξη του Μενέλαου στον αδερφό της.

Παθητική σύνταξη και ποιητικό αίτιο

Φύλλο εργασίας (Παθητική σύνταξη)

Το ποιητικό αίτιο εκφράζει το πρόσωπο ή πράγμα από το οποίο δέχεται μια ενέργεια το υποκείμενο ενός ρήματος παθητικής διάθεσης και εκφέρεται:

α) Με δοτική ύστερα από Παρακείμενο, Υπερσυντέλικο και Συντελεσμένο Μέλλοντα παθητικής διάθεσης,  καθώς και ύστερα από ρηματικά επίθετα σε - τέος - τος.

β) Με τις  προθέσεις από, υπό, εκ, παρά, πρός + γενική (συνηθέστερα υπό + γενική).

α)Ταῦτα Ὁμήρῳ γέγραπται.(= αυτά έχουν γραφτεί από τον Όμηρο)

   Ταῦτα τῇ πόλει ἐβεβούλευτο (= αυτά έχουν αποφασιστεί από την πόλη)

 Πολλαί θεραπεῖαι τοῖς ἰατροῖς εὕρηνται.(= πολλές θεραπείες έχουν βρεθεί από τους ιατρούς)

  Τό ἀληθές ἀνθρώποις οὐχ εὑρήσεται (= η αλήθεια δε θα βρεθεί από τους ανθρώπους).

  Ὠφελητέα ἐστί σοί ἡ πόλις (= η πόλη πρέπει να ωφεληθεί από εσένα)

 Ὁ ποταμός οὐ διαβατός ἦν Θηβαίοις (= ο ποταμός δεν μπορεί να περαστεί από τους Θηβαίους)

β) Οὐδέν ἀξιόλογον ἐπράχθη ἀπό τοῦ Ἀριστογείτονος (= τίποτα αξιόλογο δεν έγινε από τον   Αριστογείτονα)

   Προμηθεύς ἐτιμωρήθη ὑπό τοῦ Διός (= ο Προμηθέας τιμωρήθηκε από το Δία)

  Ἡ νέα πόλις Σελεύκεια ἐκ τούτου ὀνομασθήσεται.(= η νέα πόλη θα ονομαστεί από αυτόν Σελεύκεια)

 Οἱ νέοι πολλά διδάσκονται παρά τῶν σοφῶν (= οι νέοι πολλά διδάσκονται από τους σοφούς)

  Ὁ πατήρ ἐσώθη πρός τοῦ υἱοῦ (= ο πατέρας σώθηκε από το γιο του)

ΤΡΟΠΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ (ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ)
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ		ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
1.Το ενεργητικό ρήμα 2.Το υποκείμενο ρήματος 3.Το αντικείμενο ρήματος 4.Στα δίπτωτα ρήματα:   α) Το άμεσο αντικείμενο   β) Το έμμεσο αντικείμενο 5.Το κατηγορούμενο αντικειμένου      (σε αιτιατική)	αλλάζει σε	1.Ρήμα παθητικό (ίδιο χρόνο). 2.Ποιητικό αίτιο. 3.Υποκείμενο ρήματος. 4.  α) Υποκείμενο ρήματος. β) Αντικείμενο ρήματος         (στην ίδια  πτώση). 5.   Κατηγορούμενο υποκειμένου (σε ονομαστική).

Οἱ βασιλεῖς ἂρχουσι τούς Πέρσας → Οἱ Πέρσαι ὑπό τῶν βασιλέων ἂρχονται

Οἱ πολέμιοι δικαίως τοῦτον ἐτιμώρησαν → Οὗτος δικαίως ἐτιμωρήθη ὑπό τῶν πολεμίων

Οἱ σοφοί τούς νέους (= άμεσο) πολλά (= έμμεσο) διδάσκουσι →  Οἱ νέοι πολλά διδάσκονται παρά τῶν σοφῶν

Οὗτος τήν νέαν πόλιν(= αντικείμενο) Σελεύκειαν (= κατηγορούμενο) ὀνομάσει →   Ἡ νέα πόλις Σελεύκεια ἐκ τούτου ὀνομασθήσεται

Σύγκριση Νέα Ελληνικά-Αρχαία Ελληνικά

Παθητική σύνταξη στα νέα ελληνικά

Η Μαρία βρήκε το θησαυρό. (Υ+Ρ+Α)

Ο θησαυρός βρέθηκε από τη Μαρία.

Οι καθηγητές εξετάζουν τους μαθητές (στα) μαθηματικά.(Υ+Ρ+αΑ+εΑ)

Οι μαθητές εξετάζονται από τους καθηγητές (στα) μαθηματικά.

Η κυβέρνηση διόρισε τον Παύλο Περιφερειάρχη. (Υ+Ρ+Α+Κ)

Ο Παύλος διορίστηκε από την κυβέρνηση περιφερειάρχης.

Παθητική σύνταξη στα αρχαία ελληνικά

Οἱ Λακεδαιμόνιοι ἐνίκησαν τους Ἀθηναίους. (Υ+Ρ+Α)

Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνικήθησαν ὑπό τῶν Λακεδαιμονίων.

Ὁ βασιλεύς ἒδωκε τάς πόλεις Τισσαφέρνει. (Υ+Ρ+αΑ+εΑ)

Αἱ πόλεις ἐδόθησαν Τισσαφέρνει ὑπό τοῦ βασιλέως.

Οἱ Συρρακόσιοι ὠνομάκασι τό χωρίον Ἐπιπολάς. (Υ+Ρ+Α+Κ)

Τό χωρίον ὠνόμασται ὑπό τῶν Συρρακοσίων Ἐπιπολαί.

Παθητικός Αόριστος

Τύποι Παθητικού Αορίστου που συναντάμε σε φράσεις στα νέα ελληνικά ή στον εκκλησιαστικό λόγο:

1. Το σήμα ελήφθη.

2. Συνελήφθη η σπείρα των τοκογλύφων.

3. Ο Χριστός ανελήφθη στους ουρανούς.

4. Όταν τον είδα να έρχεται, εξεπλάγην.

5. Τον συνεχάρη για την επιτυχία του.

6. Ο σταρ του Χόλιγουντ εθεάθη σε κοσμοπολίτικο νησί του Αιγαίου.

7. Κατεγράφησαν συνεχείς σεισμικές δονήσεις.

8. Το ακίνητο επωλήθη.

9. Ευρέθη νεκρός σε ερειπωμένη κατοικία.

10. Οι κατηγορούμενοι εκλήθησαν για απολογία από τον ανακριτή.

11. Ο Ολυμπιακός ανεδείχθη πρωταθλητής χειμώνα.

12. Ερωτηθείς ο πρωθυπουργός αν γνωρίζει κάτι, απάντησε κατηγορηματικά όχι.

13. Ήταν σπουδαίος σκηνοθέτης γεννηθείς το 1937.

14. Εγέρθητι! Πρέπει να φύγουμε αμέσως!

15. Όλοι γνώριζαν ότι ο κύβος ερρίφθη.

16. Το δηλωθέν εισόδημά του δεν ξεπερνούσε τα 10.000 ευρώ.

17. Το πληρωθέν / καταβληθέν ποσό ανέρχεται στα 500 ευρώ.

18. Πού θα βρω την εργασία; Στα ληφθέντα αρχεία.

19. Η κυρία Παπαδοπούλου άρτι αφιχθείσα στο αεροδρόμιο της πόλης, μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο.

20. Έμεινε πιστός εφ’ ων ετάχθη.

21. Γαία πυρί μειχθήτω.

22. Μνήσθητι μου Κύριε.

23. Ο Άδης επικράνθη (ακολουθία του Πάσχα)

24. Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς αγιασθήτω το όνομά σου … γενηθήτω το θέλημά σου.

25.….εκ θεού αληθινού γεννηθέντα, ου ποιηθέντα …. Και σαρκωθέντα εκ πνεύματος αγίου … Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα ..
26. Αποστολή εξετελέσθη.

Παθητικός Αόριστος Α΄

Για να σχηματίσουμε την οριστική παθητικού αορίστου Α΄ προσθέτουμε στο χρονικό θέμα του ρήματος τη συλλαβή -θη- και τις παρακάτω καταλήξεις (προσοχή να μην ξεχνάμε την αύξηση στην οριστική). Στην υποτακτική και την ευκτική αφαιρούμε το -η- και προσθέτουμε την υποτακτική και ευκτική του ειμί:

Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρ/το	Μετοχή
ἐλύθη-ν ἐλύθη-ς ἐλύθη ἐλύθη-μεν ἐλύθη-τε ἐλύθη-σαν	λυθῶ λυθῇς λυθῇ λυθῶμεν λυθῆτε λυθῶσι(ν)	λυθείην λυθείης λυθείη λυθείημεν ή λυθεῖμεν λυθείητε   ή λυθεῖτε λυθείησαν ή λυθεῖεν	λύθητι λυθήτω λύθητε λυθέντων ή λυθήτωσαν	λυθῆναι	λυθείς λυθεῖσα λυθέν

Τα αφωνόληκτα ρήματα μεταβάλλουν το χαρακτήρα τους μπροστά από το -θη- :

α) χειλικά (π, β, πτ → φ)

    λείπομαι → ἐλείφθην

    τρίβομαι → ἐτρίφθην

    κρύπτομαι → ἐκρύφθην

β) ουρανικά (κ, γ, ττ, σσ → χ)

     διώκομαι → ἐδιώχθην

     ἂγω → ἢχθην

     κηρύττομαι → ἐκηρύχθην

γ) οδοντικά (δ, θ, ζ → σ)

    ψεύδομαι → ἐψεύσθην

     πείθομαι → ἐπείσθην

     παρακευάζομαι → παρεσκευάσθην

   

Τα ημιφωνόληκτα ρήματα άλλοτε διατηρούν το χαρακτήρα τους μπροστά από το -θη- και άλλοτε όχι (αλλάζοντας κάποιες φορές και το θέμα τους) :

α) ένρινα (μ, ν)

    νέμομαι → ἐνεμήθην

    ἀμύνομαι → ἠμύνθην, αἰσχύνομαι → ᾐσχύνθην

    σημαίνομαι → ἐσημάνθην, πίνομαι → ἐπόθην

    κρίνομαι → ἐκρίθην, αὐξάνομαι → ηὐξήθην

β) υγρά (λ, ρ) 

    ἀγγέλλομαι → ἠγγέλθην

    αἲρομαι → ᾒρθην

Μερικά φωνηεντόληκτα ρήματα προσθέτουν ένα -σ- πριν από το -θη- παρόλο που δεν είναι οδοντικόληκτα:

κελεύομαι → ἐκελεύσθην

παύομαι → ἐπαύσθην

ἀκούομαι → ἠκούσθην

Παθητικός Αόριστος Β΄

Μερικά ρήματα σχηματίζουν τον παθητικό αόριστο κρατώντας από το -θη- μόνο το -η-. Ο χρόνος αυτός λέγεται παθητικός αόριστος Β΄ και κλίνεται όπως και ο παθητικός αόριστος Α΄ με τη μόνη διαφορά ότι το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής έχει κατάληξη –θι (αντί για –τι) π.χ:

κόπτομαι  → ἐκόπην (προστακτική: κόπηθι)

γράφομαι → ἐγράφην (προστακτική: γράφηθι)

Προσοχή: Όταν τα ρήματα έχουν στο θέμα τους -ε-, το τρέπουν σε -α- :

στέλλομαι → ἐστάλην

κλέπτομαι → ἐκλάπην

στρέφομαι → ἐστράφην

τρέφομαι → ἐτράφη

Παθητικός Μέλλοντας

Παθητικός Μέλλοντας Α΄

Για να σχηματίσουμε τον παθητικό μέλλοντα Α΄ προσθέτουμε στο χρονικό θέμα του ρήματος τη συλλαβή -θη- και τις καταλήξεις του μέλλοντα.

Οριστική	Ευκτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
λυθήσομαι λυθήσει (ῃ) λυθήσεται λυθησόμεθα λυθήσεσθε λυθήσονται	λυθησοίμην λυθήσοιο λυθήσοιτο λυθησοίμεθα λυθήσοισθε λυθήσοιντο	λυθήσεσθαι	λυθησόμενος λυθησομένη λυθησόμενον

Τα αφωνόληκτα ρήματα μεταβάλλουν το χαρακτήρα τους μπροστά από το -θη- :

α) χειλικά (π, β, πτ → φ)

    λείπομαι → λειφθήσομαι

    τρίβομαι → τριφθήσομαι

    κρύπτομαι → κρυφθήσομαι

β) ουρανικά (κ, γ, ττ, σσ → χ)

     διώκομαι → διωχθήσομαι

     ἂγω → ἀχθήσομαι

     κηρύττομαι → κηρυχθήσομαι

γ) οδοντικά (δ, θ, ζ → σ)

    ψεύδομαι → ψευσθήσομαι

     πείθομαι → πεισθήσομαι

     παρακευάζομαι → παρασκευασθήσομαι

   

Τα ημιφωνόληκτα ρήματα άλλοτε διατηρούν το χαρακτήρα τους μπροστά από το -θη- και άλλοτε όχι (αλλάζοντας κάποιες φορές και το θέμα τους) :

α) ένρινα (μ, ν)

    νέμομαι → νεμηθήσομαι

    ἀμύνομαι → ἀμυνθήσομαι, αἰσχύνομαι → αἰσχυνθήσομαι,

    σημαίνομαι → σημανθήσομαι, πίνομαι → ποθήσομαι

    κρίνομαι → κριθήσομαι, αὐξάνομαι → αὐξηθήσομαι

β) υγρά (λ, ρ) 

    ἀγγέλλομαι → ἀγγελθήσομαι,

    αἲρομαι → ἀρθήσομαι

Μερικά φωνηεντόληκτα ρήματα προσθέτουν ένα -σ- πριν από το -θη- παρόλο που δεν είναι οδοντικόληκτα:

κελεύομαι → κελευσθήσομαι

παύομαι → παυσθήσομαι

ἀκούομαι → ἀκουσθήσομαι

Παθητικός Μέλλοντας Β΄

Μερικά ρήματα σχηματίζουν τον παθητικό μέλλοντα κρατώντας από το -θη- μόνο το -η-. Ο χρόνος αυτός λέγεται παθητικός μέλλοντας Β΄ και κλίνεται όπως και ο παθητικός μέλλοντας Α΄ π.χ:

κόπτομαι  → κοπήσομαι

μαίνομαι → μανήσομαι

Προσοχή: Όταν τα ρήματα έχουν στο θέμα τους -ε-, το τρέπουν σε -α- :

στέλλομαι → σταλήσομαι

κλέπτομαι → κλαπήσομαι

στρέφομαι → στραφήσομαι

τρέφομαι → τραφήσομαι

Ενωμένη Ευρώπη και Ευρωπαίοι πολίτες

Ο ύμνος της Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε διαφάνειες
Τραπεζογραμμάτια ευρώ - Τι συμβολίζουν;
Ιστορική εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Εκπαιδευτικό υλικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση
Βασικές πληροφορίες για την Ε.Ε.

Κείμενα για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Μπορεί μια χώρα μέλος της Ε.Ε να βγει από αυτήν; Αιτιολογήστε την απάντησή σας, αφού δείτε το βίντεο που θα βρείτε εδώ.
Συγκεντρώστε πληροφορίες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από το βίντεο που θα βρείτε εδώ.
Ποιες είναι οι προς ένταξη στην Ε.Ε χώρες; Βρείτε την απάντηση εδώ.
Δείτε εδώ ένα βίντεο για το ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στη συνέχεια εξηγήστε με δικά σας λόγια την αποστολή της.

Να σχολιάσετε τα μηνύματα των παρακάτω εικόνων.

Και μία διαφορετική άποψη:
"Στις διακρατικές σχέσεις δεν υπάρχουν αιώνιες φιλίες και σταθερές συμμαχίες, αλλά μόνο αιώνια συμφέροντα" Λόρδος Πάλμερστον. 

Σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό άκλιτη λέξη

Φύλλο εργασίας (Σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό άκλιτη λέξη)

Σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό επίρρημα:

(εὖ, ἂγχι, ἀεί, ἂνω, κάτω, χαμαί, πάλιν, δίς, τρίς, ὀψέ, ὂπισθεν, ὁμοῦ)

εὖ + γένος > εὐγένεια

ἂγχι (= κοντά) + νοῦς > ἀγχίνους (= ο εύστροφος στη σκέψη)

ἀεί + θάλλω > ἀειθαλής

ἂνω + φέρω > ἀνωφερής

κάτω + φέρω > κατωφερής

χαμαί (= κάτω) + λέων > χαμαιλέων, χαμαί + ἒρπω > χαμερπής (= τιποτένιος)

τρίς + ἂθλιος > τρισάθλιοι

ὀψέ + μανθάνω > ὀψιμαθής (= που μαθαίνει αργά)

ὂπισθεν + δομῶ > ὀπισθόδομος

ὁμοῦ (= μαζί) + γένος > ὁμογενής

Σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό πρόθεση:

(εἰς, ἐν, ἐκ, ἐξ, πρός, πρό, σύν, ἀνά, κατά, διά, παρά, μετά, ἀμφί, ἀντί, περί, ἐπί, ἀπό, ὑπό, ὑπέρ)

εἰς + ἂγω > εἰσάγω

ἐν + δόξα >  ἒνδοξος

ἐκ + τρέπω > ἐκτρέπω, ἐξ + ἂγω > ἐξάγω

πρός + ἒχω > προσέχω

προ + κρίνομαι > προκρίνομαι

σύν + αἰνῶ > συναινῶ, σύν + γένος > συγγενής

κατά + οἰκέω > κατοικῶ, κατά + αἱρῶ > καθαίρεσις

διά + γράφω > διαγραφή

παρά + λαμβάνω > παραλαμβάνω

μετά + πείθω > μεταπείθω, μετά + ὁδός > μέθοδος

ἀμφί + βιόω > ἀμφίβιος

ἀντί + δίκη > ἀντίδικος, ἀντί + ἵσταμαι > ἀνθίσταμαι (= αντιστέκομαι)

περί + φέρω > περιφορά

ἐπί + ὃρκος > ἐπίορκος

ἀπό + λαμβάνω > ἀπόλαυσις

ὑπό + στέγη > ὑπόστεγος, ὑπό +  ἵσταμαι > ὑφίσταμαι (= υποτάσσομαι)

ὑπέρ + ἒχω > ὑπερέχω

 Σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό αχώριστο μόριο:

(ἀ-, δυσ-, νη-, ἡμι-, και όσα δηλώνουν «πολύ» : ἀ-, ἀρι-, ἐρι-, ζα-)

ἀ + δέω (=δένω) > ἂδετος

ἀ(ν) + ἂξιος > ἀνάξιος

δυσ + τύχη > δυστυχία

νη + ἐσθίω (=τρώω) > νῆστις (= νηστικός)

ἡμι + θνῄσκω > ἡμιθανής (= ετοιμοθάνατος)

ἀ + χάσκω > ἀχανής (= πολύ ανοιχτός)

ἀρι + ζηλῶ > ἀριζήλωτος (= πολύ ευτυχισμένος)

ἐρι + τιμή > ἐρίτιμος (= πολύτιμος)

ζα + πλοῦτος > ζάπλουτος